By Павел Пяцько in Рознае

Гэта першы пост у блогу Backstage. Невялікая гісторыя пра нас і наш праект

17 лютага, 2023

Місія нашага праекта – дапамагаць беларускаму незалежнаму кіно. Пакуль гэта невялікі блог, але спадзяемся, што ў будучыні ў нас атрымаецца стварыць паўнавартаснае медыя для тых, хто стварае кіно – у Беларусі або для беларусаў.

Калі некалькі гадоў таму я працаваў журналістам у Мінску, глыбока ў душы спадзяваўся, што вельмі хутка ў краіне адбудуцца вялікія перамены. Шматтысячныя дэманстрацыі на вуліцах, сцягі на балконах і ўсеагульнае адчуванне хуткай перамогі дэмакратыі было пацверджаннем гэтага. Свабода адчувалася на кончыках пальцаў.

І вялікія перамены сапраўды адбыліся, але зусім іншыя: драматычныя і трагічныя. Пад ціскам масавых рэпрэсій і запалохвання грамадства, яшчэ ўчора свабоднае, ахапіў страх: тысячы людзей з’ехалі за мяжу, а многія з тых, хто застаўся, апынуліся ў турмах.

Сваё рашэнне аб тым, каб пакінуць Беларусь, я прыняў у момант, калі кожную раніцу ў стужцы Фэйсбуку адзін за адным чытаў паведамленьні сяброў, большасьць з якіх працавалі журналістамі. “Мне стукаюць у дзверы!” “Здаецца, яны прыйшлі за мной”. А потым пераставалі адказваць. У той момант дзясяткі журналістаў апынуліся за кратамі, і большасць з іх застаюцца ў турмах да гэтага часу.

Пасля пераезду ў Кіеў я не адчуваў адзіноты, пра якую часта расказваюць эмігранты. У многім гэта адбылося дзякуючы ўкраінскім журналістам, якія тады ўсімі сіламі падтрымлівалі беларускіх калег. А яшчэ мне пашчасціла адразу завесці некалькі ўкраінскіх сяброў. Адна з іх – Яна Барысава, якая ў дзённы час працавала бліскучым маркетолагам, а ў вячэрні – давала выхад сваёй эмацыйнай натуры ў танцах і творчасці.

Гуляючы па беразе Дняпра, мы часта разважалі пра будучыню: якую мы хочам бачыць свабодную Беларусь і свабодную Украіну. На той момант падавалася, што і ў нашых краін, і нас саміх будзе ўсё добра. А нашыя мары хутка нарэшце стануць рэальнасцю. Але гэтага не адбылося: праз год Расія пачала поўнамаштабную вайну супраць Украіны, а Беларусь стала суагрэсарам у гэтай вайне, зрабіўшы сяброўства паміж нашымі краінамі немагчымым на дзесяцігоддзі наперад.

Першыя некалькі месяцаў пасля пачатку вайны ў нас быў няпросты эмацыйны перыяд з Янай, але мы змаглі захаваць наша сяброўства. Больш за тое, ужо знаходзячыся ў эміграцыі: яна ў сваёй першай – у Славеніі, а я ўжо другі раз – у Літве. Там мы вырашылі зрабіць сумесны праект, які будзе развіваць беларускае і ўкраінскае кіно.

Мы завялі старонку ва Інстаграме пад назвай Backstage.Belarus і пачалі публікаваць пасты аб маладых фільммейкерах, якія нягледзячы на адсутнасць фінансавання спрабуюць ствараць таленавітае і смелае кіно. Мы пачыналі з нуля, але ідэя зачапіла людзей – і ўжо праз шэсць месяцаў старонка мае больш за тысячу падпісчыкаў.

Цяпер мы расказваем натхняльныя гісторыі – напрыклад, пра тое як маладая беларуская рэжысёрка, якая з’ехала ў Нью-Ёрк, змагла сабраць грошы на краўдфандынгу і зняць свой першы кароткаметражны фільм. Або аб групе маладых беларусаў, які знялі палітычны памфлет у выглядзе іранічнай казкі пра беларускую дыктатуру на фоне пратэстаў 2020 года. Яшчэ адна гісторыя прысвечана дэбютнай працы ўкраінскай рэжысёркі, якая зняла і выпусціла свой першы фільм нягледзячы на эпідэмію ковіда і вайну.

Мы лічым, што менавіта незалежнае маладое кіно можа стаць культурным мастом паміж Беларуссю і Украінай і дапаможа пераадолець разлом, які існуе. Яшчэ мы верым у тое, што постсавецкім краінам трэба больш актыўна развіваць сваю культуру і ідэнтычнасць, каб вызваляцца ад згубнага ўплыву расійскай прапаганды. І развіццё нацыянальнага незалежнага кіно з’яўляецца галоўным напрамкам на гэтым шляху.

Калі ў кінатэатрах Мінска і Кіева будуць збірацца перапоўненыя залы на фільмы беларускіх і ўкраінскіх фільммэйкераў, а ў рэгіёне ўсталюецца мір і свабода, мы будзем лічыць, што наша задача выканана. Гэта і ёсць тая карціна будучыні, пра якую мы марым, і будзем рабіць усё, каб яна спраўдзілася.